Een weerkerende traditie zorgt ervoor dat Kleine-Brogel, en dan 31 Sqn in het bijzonder, zijn steentje bijdraagt aan het spektakel op de jaarlijkse Internationale Sanicole Airshow. Een 4-ship Tigers dendert steevast door de lucht op dit evenement.

Het begon allemaal toen Gilbert Buekenberghs, op dat moment nog Peter van het 23 Devil Sqn (nu van 31 Tiger Sqn) én de toenmalige organisator van de enige civiele luchtvaartshow in België, ‘zijn’ smaldeel vroeg om met 4 F-16s een paar doorvluchten, ‘passkes’, te maken. De bedoeling was om wat meer geluid van eigen bodem te voorzien op zijn vliegmeeting. Een display die zeker gesmaakt zou worden door elke toekomstige Belgische gevechtspiloot, maar waarschijnlijk ook door de immer weerkerende luchtvaartfanaat. Temeer omdat we van plan waren om de F-16 met de geschilderde staart, de Devil tail, als lead vliegtuig in te zetten. Een extra traditie werd zo geboren.

Dertien deelnames later en voor mezelf intussen de 10de keer als leider van deze 4-ship, werd ik gevraagd een extraatje te doen. Net nu Gilbert bovendien voor een keer onze display naam ‘Thunder Tigers’ veranderde in ‘Silver Tigers’, moesten we er staan. De naamsverandering was een knipoog naar en zeker ook een duim omhoog voor het behalen van de prestigieuze ‘Silver Tiger’ op de NATO Tiger Meet in Zaragoza 2016. Al voor de 9^de keer haalden we die trofee binnen, een absoluut record.

De formatie doorvluchten moest nu zeker strak gevlogen worden, en bovendien zonder al te veel dode momenten tussenin. Dit lijkt simpel, maar wees verzekerd, er komt veel bloed, zweet en tranen aan te pas. Vooral zweet dan toch, en hier en daar een stijve arm bij de ‘wingmen’. Steeds de correcte positie behouden doorheen alle formatiemaneuvers is niet eenvoudig. Temeer we maar een dag oefenen en heel laag bij de grond vliegen. Dit laatste zorgt voor een zeer dynamische gewaarwording, wanneer je ‘in de vleugel’ hangt in een scherpe bocht aan hoge snelheid, en dit dichtbij de grond. De wingman die in een bocht ‘bovenaan’ vliegt ziet de grond razendsnel onder ons doorschieten en krijgt een ‘speedrush’.

Uiteraard is elke Belgische F-16 piloot geoefend in het formatievliegen, zelfs acrobatische maneuvers worden soms met 4 toestellen gevlogen. Maar dan wel op grotere hoogte. Het oefenen van formatievliegen komt de stuurvaardigheid en het zelfvertrouwen van een piloot ten goede. Er wordt trouwens ook formatiegevlogen bij slecht weer tijdens het opstijgen of landen. Ook in geval van nood kan het zijn dat een piloot zijn collega in moeilijkheden begeleid, als leider of wingman van de formatie. In een dergelijk situatie is het opnieuw duidelijk dat formatievliegen een tweede natuur moet zijn. Sanicole is daarom voor ons ook weer een opportuniteit om hier extra in uit te blinken.

De ongeveer 15 minuten durende display is uiteraard ook gebonden aan regels en limieten. Zo is er een 450m en 250m lijn parallel met het publiek die we niet mogen overschrijden. Ook hier is het een uitdaging om zo dicht mogelijk tegen deze limiet alle formatiedoorvluchten uit te voeren. Het zou niet erg zijn als we wat verder zouden vliegen, immers veiliger, maar het publiek wil uiteindelijk ook nog vliegtuigen kunnen onderscheiden. Het is voor de leader een ware uitdaging om dit tot een goed einde te brengen. Wanneer men alleen vliegt is het eenvoudiger om kleine correcties uit te voeren, maar als er 3 andere piloten mij vanop 10 meter moeten volgen, dan kan zo’n correctie niet. Ik dien als het ware met eieren tussen mijn vingers, de stick vast te houden. En de maneuvers zo in te schatten dat het perfect uitkomt eens we het publiek passeren.

Geen enkele opmerking of waarschuwing van het vliegveiligheidsteam viel ons te beurt tijdens de veelvuldige deelnames aan Sanicole. Ook dit jaar bleven we van een fout gespaard. Een gele kaart is als het ware een kleine inbreuk en wordt gegeven als waarschuwing. Rood is een flagrante overtreding, of volgt in geval van een tweede gele kaart. Dit dwingt de piloot onmiddellijk de display te beëindigen en zijn landingsprocedure aan te vangen.

Op de dag van de display, is het toch even stressen. Alles wordt nog eens gebriefd en de fouten van de repetities worden opnieuw aangehaald. Tiger 2-Sprinkler en Tiger3-CO Tuur, respectievelijk links en rechts vliegend van mij, spreken de laatste herkenningspunten af. De hoogte en timing van de ‘split pass’ wordt met Tiger 4-Feddy, vliegend ‘in the slot’ en solo, afgesproken.

Na ‘take off’ wordt er 10 minuutjes opgewarmd door de moeilijkste formatie-veranderingen even uit te voeren. En dan is het zover. Het publiek is duidelijk te zien vanuit onze cockpits, en zij zien elke fout dus uiteraard ook. Constant wordt er door de wingmen nagekeken of de ‘nozzle nog flush’ is en de ‘missilehead op het afgesproken punt’ van de flank van het leidende vliegtuig staat. Zowel de piloot links als rechts dient dezelfde merkpunten in het oog te nemen om een mooie symmetrische formatie aan te houden. De split met 3-1 Flares lukt perfect, de Thunderbird pass ook en onze zoom met flares kent geen gelijke. Het slotstuk, de 4-ship split met 3-1 flares luidt het einde van onze zoveelste deelname in. Eens terug geland, komen de verlossende berichten binnen. Het was opnieuw beter dan vorig jaar. Een opluchting.

Volgend jaar op de 75^ste verjaardag van ISA zal de lat weer hoger liggen. Maar daar doen we het voor.

— text by “Vrieske”